sábado, 15 de noviembre de 2008

LA VIDA DE UN EXTRANJERO EN FINLANDIA

Foto: El supermercado de enfrente de casa


En esta nueva entrada en castellano quisiera intentar exponer lo mejor posible como es la vida de un extranjero en Finlandia. Para ello es importante en primer lugar diferenciar un dato importante, es decir, de que país es la persona que viene y las condiciones en las que viene.

Según lo que he podido comprobar existen digamos tres grupos: europeos (cuyo país está dentro de la Comunidad Europea), de otros paises como puede ser Cuba, Cabo Verde, Ecuador, Rusia, ... y por último los que llegan al país como refugiados políticos.

El primer caso como supondreis es el más fácil en cuanto a la forma de entrar en el país e integrarse en el mismo, dado que al estar dentro de la Comunidad Europea es como tener una entrada VIP. Nada más llegar al país debes de comunicar a la policia que tienes intención de permanecer más de 3 meses en el país a fin de que te den el certificado de residencia lo más rápido posible. No olvidemos que por el hecho de ser europeo podrías permanecer sin ningún tipo de problema durante esos 3 meses. Seguidamente de registrarte en la policia acudes al magistrado y comunicas tu nueva dirección al servicio de correos de la zona. A partir de entonces puedes empezar a operar igual que un finlandés, eso si en cuanto te apuntas a la oficina de empleo te dicen que tienes una carencia de 3 meses. Después de eso si estas desempleado tienes derecho igual que el resto a recibir el salario mínimo interprofesional.

El segundo caso es diferente dado que al venir de esos paises para conseguir el permiso de estancia debes estar conviviendo o estar casado con algún finlandés y cada cierto tiempo ir a renovar el visado. Asi mismo tienen bastantes dificultades para que se les reconozcan los estudios realizados en su país. Yo diría que te puedes encontrar con gente que realmente lucha por integrarse y hacerse un hueco en la sociedad finlandesa pero también hay otro grupo que amparados por el apoyo del marido simplemente se dedican a ver como pasa el tiempo y al cabo de bastantes años les empieza a entrar la prisa por querer por ejemplo estudiar algo o conseguir el nivel de finlandés exigido para conseguir la nacionalidad. También quiero comentar que el sistema ha cambiado bastante de unos años a esta parte así pues puede que un cierto número no haya tenido tantas facilidades para estudiar el idioma como hay ahora.

El caso tercero, el de los refugiados, es bastante diferente puesto que es gente que ha salido de su país de la mejor forma que ha podido. Aquí después de la investigación pertinente les llevan al centro de refugiados más cercano donde son atendidos muy amablemente. Durante 3 años reciben un trato especial de cara a su integración en la sociedad con apoyo por parte del estado, por ejemplo puesto que el idioma es un problema para poder comunicarse con ellos se pone a su disposición un intérprete cada vez que tienen que realizar algún trámite de cualquier tipo, como puede ser una revisión médica, ir a centros sociales para recibir información sobre el tipo de ayuda económica que pueden recibir, etc. Ellos también al igual que el resto de extranjeros tienen ese tiempo para poder estudiar el idioma o alguna profesión para integrarse. En este caso también he de decir que hay un poco de todo, gente que prefiere quedarse en casa y tener un montón de hijos para que las ayudas que reciban sean mayores pero que no realizan ningún esfuerzo por ir hacia delante. Por otro lado otros se esfuerzan he intentan integrarse y ser uno más de la sociedad.

Realmente la vida en Finlandia puede ser como uno prefiera, todo depende de lo que tu desees y estés dispuesto a hacer. A mi me parece fenomenal que te den la posibilidad de hacer cursos hasta tener un buen nivel de finlandés así como para estudiar una profesión. Debo añadir que actualmente las cosas han cambiado pues aquí también hay recortes y los requisitos que te exigen, a pesar de ser europeo, son muchos. Es decir, puedes acceder a los cursos de idioma, pero no necesariamente te lo subvencionan, salvo los que se imparten en la Escuela para Adultos que los dos primeros son gratuitos y luego se debe abonar una cuota anual, pero comparado por ejemplo con los precios que tienen los cursos en España siempre son bastante asequibles, por lo tanto se puede asistir a los mismos sin hacer un desembolso extremadamente alto. También se debe de tener en cuenta que yo vivo en Kotka, y que en comparación con Helsinki los precios son bastante más bajos, tanto en los cursos como en el resto de las cosas, por ejemplo la vivienda, etc. Sólo en el caso de ir a crear tu familia con alguién que ya esté instalado en Finlandia puede que te reconozcan los derechos al Plan de Adaptación para poder acceder a los cursos subvencionados, etc.

Creo que esto no es igual en todos los paises. Por lo tanto es importante saber apreciar la oportunidad que recibes. Puesto que no soy de las personas que han tenido problemas en su país en cuanto a trabajo, etc. lo que he hecho ha sido aprovechar la ocasión para aprender el idioma lo más rápido posible puesto que realmente es muy necesario si quieres entrar en el mundo laboral aquí. He estudiado durante 10 meses el idioma y obtenido el título de nivel intermedio (keskitaso) el pasado 30 de agosto. Logicamente mientrás estudiaba iba enviando curriculums a diferentes sitios a fín de poder empezar a trabajar lo antes posible y eso funciona, dado que actualmente ya estoy dando unas clases, haciendo interpretaciones, etc. No es todo lo que quieres pero realmente pienso que si quieres puedes, por eso pienso que debemos recordar que cada uno debe de ir haciendose su propio espacio a fin de integrarse y tener una vida mejor.

Finalmente deciros que mucha gente se ha sorprendido de lo rápido que he aprendido y empezado a trabajar pero yo no lo creo así.
La vida esta pensada para vivirla y muchos prefieren ver como pasa el tren y otros en cambio se suben a él arriesgando lo que sea necesario.

Nota: Si alguién desea alguna información en concreto no tengo inconveniente dentro de mis posibilidades en darsela. Escribidme al correo y yo intentaré responderos.

Un saludo desde Suomi-Finland.

viernes, 14 de noviembre de 2008

ENTREVISTA PARA PERIODICO EN FINLANDIA

Hola a todos, en esta primera entrada en castellano os presento la traducción más apróximada de la entrevista que me hicieron para un periódico aquí en Finlandia. Aunque como supondreis siempre omiten algo de lo que tu dijiste o publican lo que a ellos más vendible les parece. He ahí mi como ellos me dieron a conocer.
Ya me contareis vuestra opinión.
EUSKARA (VASCO) Y PORTUGUÉS EN EL PROGRAMA DE ESTUDIOS DE LA ESCUELA MUNICIPAL.
En la escuela municipal Kotka comienza en septiembre la enseñanza de vasco y portugués. Las imparte, Lourdes Pastoriza, vasca de nacimiento. Ella es natural de Soraluze un pequeño pueblo del País Vasco de España. Ella vino a Finlandia en principio de vacaciones con cierto hombre, pero las vacaciones se convirtieron en poco tiempo en el aprendizaje del idioma finlandés y ahora también en trabajo.
- Vine a Finlandia, porque quería saber más sobre Finlandia. Asimismo quería viajar al extranjero y enseñar euskera. Inicialmente hay que aprender el idioma del país. He estado estudiando finés en la escuela nocturna para adultos y a partir del pasado noviembre también en Ekami (Escuela de Formación Profesional). Ahora estudio nivel intermedio, en agosto voy al examen oficial, dice Pastoriza. Pastoriza se las arregla estupendamente en finés, en el mismo se hace toda la entrevista sin que ella tenga ninguna dificultad en la misma.
Cuando vivía en el País Vasco estudió para profesora de euskera y de paso portugués. Ella trabajo no solo de profesora sino también de traductora y secretaria. Durante su estancia en Finlandia ha impartido clases de euskera a un residente en España por medio del programa Skype.
- Eso funciona bien. Por supuesto que no es lo mismo como estar junto a un alumno, pero si funciona, asegura Pastoriza.
Lourdes dice que Finlandia es un buen país.
- A veces pienso, que a lo mejor regreso a mi patria. Nosotros tenemos el monte, vosotros el bosque, la naturaleza esta en el entorno. Vivía en Bilbao, en una gran ciudad, antes de mudarme a Finlandia y aquí me di cuenta, que en la naturaleza se puede hacer de todo, dice Pastoriza.
- Yo no he tenido grandes problemas con los finlandeses. Lo extraño es, que se me pregunta a menudo si soy rusa! Pero todos han sido amables conmigo.

“No hay pueblo, si no hay lengua”
Las relaciones entre los vascos y los españoles no han sido las mejores posibles.

- Esa es una pregunta política. Generalmente no hablamos sobre los españoles. No es bueno hablar en contra de España. Nosotros tenemos nuestro propio gobierno, pero es una autonomía. El euskera y el castellano son las lenguas oficiales. No hay pueblo, si no hay lengua. Por eso es importante, que actualmente se hable en euskera. Cuando era pequeña, estaba prohibido hablar en euskera, pero mi madre me hablaba en euskera. Seguramente, todos han oído, que nosotros tenemos terrorismo, pero en nuestro país se puede caminar con total tranquilidad como aquí. Quién desea la guerra? reflexiona Pastoriza.

HIZKUNTZA IKASTEN

Oinarrizko zikloko bukaera eguna
atzean erdialdean Heidi gure irakasle maitea
(beltzez jantzita dagoena)
Ea dakizuen nor naizen ni!
HIZKUNTZA IKASTEN


Hasiera batean kontatu nizuen lez, helduentzako gau eskolan ikastaro bat egiten hasi nintzen hizkuntza ikasteko, hori astean bi egunetan baino ez denez gutxitxo gertatzen da. Azkenean ikastaro trinko baterako onartua izan nintzen astean 35 ordukoa, oinarrizko zikloa, guztira bost hilabete irauten duena. Egia esan primeran antolatuta dago dena, ze horrelako ikastaro batera joatearren oinarrizko lanbide arteko gutxieneko soldata ordaintzen dizute (gehi 8 €/eguneko bidaietarako etabar). Ikastaro hauek atzerritarrentzako prestaturik daude.

Ikastaroa goizeko zortzietan hasten da eta ordu bietan edota lauretan amaitu. Goizeko 9.30etan lehenengo atsedenaldia dago kafea hartzeko (15 min), eta luzeena (nire ustez larregi) bazkaltzeko ordua 11.30etatik 12.30etara. Lauretan ateratzen zaren egunetan 14.30etan beste atsedenaldi bat daukazu ordu erdikoa. Hortaz, han ordu pilo bat ematen dituzu, ze ni bizi naizen lekutik 10bat kilometrora baitago. Egokitu zitzaigun irakaslea, Heidi izenekoa, benetan primerakoa da. Azkenean denak familiartekoak ematen genuen. Klasean 18 ginen, Costa Ricako neska bat, Laura izenekoa (orain lagun dudana), Thailandiako neska bat, Prapapan izenekoa (seguraski argazkian ikusi duzue nirekin), beste pare bat Estoniakoak eta gainerakoak errusiarrak, beno eta ni euskalduna. Ikastaroaren alderdirik txarrena hizkuntza nahasketa zen, suposatu ia gehienak errusiarrak izanda, gehien entzuten zena beraien hizkuntza zen. Nik neure aldetik neure ahaleginak egin nituen suomieraz egitera behar zitzaten.

Nik ikastaro hau egiten niharduen arren gau eskolan jarraitzea erabaki nuen, ahalik eta hobeto ikasteko, hortaz suposatu zein gogorra izan zen lehenengo ikastarotik etxera heldu eta handik gutxira bestera joatea astean birritan. Baina zeozer nahi baduzu badakizu! Elurra egin, hotz egin, ni zintzo-zintzo klasera, eta noski beti hizkuntza erabiltzen saiatu. Nahikoa maila dexentea lortu nuen azarotik apirilera bitartean. Ahaztu baino lehen esan ikastaroa egiten duzun bitartean hizkuntza hobetzeko praktikak egitera bidaltzen zaituzte zeuk aukeratutako lantokiren batera. Nik orain klaseak ematen ditudan ikastegian aritzeko aukera izan nuen, oso esperientzia polita benetan.

Gau eskolako ikastaroa maiatzean amaitu zen eta hor ere oso emaitza onak izan nituen, ze hemen garrantzi handia ematen baitzaio lortutako emaitzei, hori dela eta azken eguneko jaian ikaslerik onenak zeintzuk izan diren esaten dute; sinesgarria bada ere, neu izan nintzen neure klaseko onena, ez dakizue nolako aurpegia jarri zitzaidan (tomate bat bezain gorri), ze denon aurrera irten behar baituzu ematen dizuten oparia jasotzera.

Goizeko ikastaroa amaitu aurretik jakin izan nuen erdi mailako ikastarorako onartua izan nintzela, hots, apirilaren erdialdean edo hasi nintzen berorretan. Zoritxarrez aurrekoan izan genuen irakasleak beste hiri batera alde egiteko asmoa zeukan eta ondorioz beste batekin hasi ginen, guztiz desberdina dena izakerari dagokionez behintzat. Nire helburua hizkuntza ahalik eta azkarren ikastea zenez bertan uda osoa eman nuen askotan gogorik ez izan arren, irakaslearen aldetik ez baitzegoen gu motibatzeko ahaleginik eta. Azken hilabetea, hau da, abuztua praktiketan eman nuen aurrekoan egondako leku berean. Eta klasean egotea baino hobea zen, gainera bien bitartean nire lagunak Larrabetzutik etorri ziren 15 egun pasatzera eta horrek indarberritzen zaitu. Abuztuaren 30ean erdi mailako titulurako azterketara aurkeztu nintzen, ia EGAkoaren parekoa ematen zuena, ni ez nengoen oso ziur pasatuko ote nuen edo. Baina azkenean, emaitza heldu zitzaidan unibertsitatetik eta gainditua zegoen ditxosozko azterketa. Hortaz, titulua ere eskura. Orain goi mailakoa prestatu nahian nabil, inguruan ikastarorik ez badago ere. Seguraski neure kabuz bilatu beharko dut materiala.

Beraz, ikusten duzuenez merezi izan du egindako ahalegina.

Hurrengo idaztian kontatuko dizuet zertan nabilen orain bertan, zertxobait aurreratzeko esan euskara bultzatzen dihardudala eta dagoeneko talde txiki bat dudala.

Laster arte!


domingo, 20 de julio de 2008

Euskal Herritik Suomira

Bilbotik Kotkara
De Bilbao a Kotka
Bilbaosta Kotkaan

Nire bizitza Suomin: negua eta udaberria


Etxe aurreko zuhaitzak elurrez beteta


Etxe aurreko eskola


Hemen nago berriro kontatzeko zelako negua izan dugun. Denok esan dutenez hau izan da negurik epelena, beraz hona ere eguraldi aldaketa heldu da. Egia esan, burua ondo estalita eramanez gero beste guztia arropa egokiaz konpontzen da. 10 gradu zero azpitik baino gutxiago ez dut igarri, eta askotan Gasteizera lanera joaten nintzeneko garaia burura zetorkidan eta benetan esango dizuet han hemen baino hotz handiagoa sentitzen nuela. Hori bai gogorrena izan zen iluntasunera ohitzea, arratsaldeko lauretarako iluntzen baitu. Baina esandako moduan hasieran beldur apur bat sentitu arren, azkenean moldatu nintzen eta iluntasunak ez ninduen geratu ibiltzera joateko, benetan oso ziur sentitzen bainintzen.

Aurreko edo istorio honen 1. zatian esaten nuen bezala hizkuntza ikasteari eman diot orain arte eta momentuz ere, azkenean lortu nuen oinarrizko ikastaro ofizialean sartzea, gau eskolakoan baino ordu gehiago. Gogorra izan da astean 35 bat orduz ikastea baina helburuak merezi duela uste du, hau da, hizkuntza behar bezala ikastea. Hori bai, pentsatu nuen hobe zela gau eskolarekin jarraitzea maila ona lortzeko dena gutxi iruditzen baitzait hizkuntza bat ondo ikasteko, azken batean astean birritan baino ez zen. Orain konturatzen naiz zein ideia ona izan zen.


Hala ere, esango dizuet beste klaseetako martxa guztiz bestelakoa dela, hots, astean 35 ordukoa, gure herrialdekoekin alderatuz gero, hemen ez baitago estresik. Hori bai, mintzapraktika egiteko jai daukazu zure kabuz jendearengana hurbildu ezean. Suomitarrak izatez oso lotsatiak dira, hortaz lehen pausua zeuk eman behar. Eskola honetan aukera ezin hobea izan nuen suomitarrekin harremanetan aritzeko, kurtsoaren amaiera aurretik bi astez praktikak egitera bidali baigintuzten (mintzamena eta hobetze aldera), horretarako niri gomendatu zidaten eskolaren batera jotzea eta horrela beraien munduan sartzea lortu nuen. Harritzekoa bada ere, bazeukaten Euskal Herriaren berri eta gure hizkuntza euskara zela. Oso harrera ona egin zidaten "Kotkan Opisto" izeneko eskolan, han denetarik irakasten dute: eskulanak, musika, hizkuntzak, etab. Ni, hain zuzen ere, eskulanetakora, ingelerakora eta gaztelaniakora joan nintzen, ideia zen ikustea nolako irakaskuntza mota daukaten eta bide batez hizkuntza hobetzea, hau da, suomitarren artean egonda, baina lan munduan. Oso oroitzapen polita daukat zer orduan ikusi bainuen gure hizkuntza eta kultura zabaltzeko aukera ezin hobea eta beraiengandik interes handia nirekiko. Halaber, mintzamenean sekulako aurrerakada eman nuen. Ikastaroa bost hilabetekoa izan da eta apirilaren 8an amaitu zen. Gau eskolakoa apur bat beranduago, maiatzaren bukaeran. Ni oso pozik nago lortutako emaitzarekin, berba egiteko gauza bainaiz eta edozein lekutara joan naiteke beraien hizkuntza erabiltzeko beldurrik gabe.

Jarraian erdi mailako ikastaroan parte hartzeko deitu ninduten eta orain horretan dihardut. Baina hori beste kontu bat da, beste batean helaraziko dizuedana.

Hezkuntza




Oraingo honetan neure ikasle batekin batera hezkuntzari buruz egindako lantxo bat helarazi nahi nizueke. Gure herrialdean dauden arazoak kontuan harturik lagun dezakeelakoan beste herrialde batekoekin alderatzen saiatuko naiz. Munduko lehenak diren herrialdekoarekin, besteak beste, Finlandiakoarekin (Suomi).

Suomiko hezkuntza sistemaren helburuetariko bat biztanleria osoaren gaitasunak eta kultura bultzatzea da. Hezkuntzaren oinarria bizitza osoan zerbait berria ikasteko aukera ematea da.
1998an Suomin egindako gastua heziketan % 6,2koa izan zen eta gainerako herrialdeen batez bestekoa, ordea, % 5,3koa izan zen.
Hezkuntza sistema, gure herrialdean bezala, lau zatitan banatzen da.

1. Haur Eskola: Dohainik da 6 urtera bitarteko umeentzat. Bertan helburua da umeen ikasteko gaitasuna indartzea. Irakasten zaien guztia jolasen bitartez egiten delarik.

2. Lehen Hezkuntza (Derrigorrezko lehen hezkuntza): Umeak 7 urte betetzen dituzten urtean hasten dira. Ikasketa hauek 9 urte diraute. Hau derrigorrezkoa bada ere, bi modutan egin daiteke, bai eskolara joanez bai beste bide batetik jasota derrigorrezko ezagutzak.
Heziketaz gain ikasleek erabiltzen dituzten liburuak zein beharrezko materialak doakoak, baita bazkaria ere. Udal bakoitza arduratu behar da ume guztiek garraioa izan dezaten, eskolatik 5 km baino gehiagora bizi badira.
Hemen ez da titulurik lortzen baina hurrengo ziklora joan nahi izanez gero derrigorrez bete behar da ikasketa programa.
Arestian esan dudan lez, lehen hezkuntzako helburu orokorra ikasleen garapen integrala bultzatzea da, batez ere bizitzarako ezagutza eta trebetasunak irakatsiz. Gainera legeak ezartzen du zailtasunak dauzkaten ikasleentzako heziketa berezia antolatu beharra dagoela.

Lehen hezkuntzako irakasgaiak, besteak beste, ama hizkuntza (suomiera edo suediera), nazioko beste hizkuntza, atzerriko hizkuntzak, gizarte hezkuntza, etxeko ekonomia, erlijioa edo etika-filosofia hezkuntza eta abar dira. Kurtso batzuetan ikasleek beraien interesen araberako aukerazko irakasgaiak ere aukera ditzakete.
Esaterako irakurketa eta testuen ulermenean ikasle suomitarrak munduko hobeen artean daude.
Lehen hezkuntzako iraka-egutegiak 190 eskola egun dauzka. Kurtsoak maiatzaren bukaeran amaitzen dira udaberriko jaiarekin, udako oporraldiari hasiera ematen diona, abuztuaren erdialdera arte luzatzen dena. Urtean zehar hainbat oporraldi daude: udazkenean, Gabonetako jaietan eta eskiatzeko aste bete otsailean edo martxoan.
Udako oporraldia luzea iruditzen bazaigu ere, ikasle asko eta asko udako oporraldia ez dute alferrik galtzen ze aukera handia baitaukate lan egiteko, gazteentzako lanen bat aukeratuz edota eskola bereziren batera joateko.

3. Batxilergoa

Batxilergoaren curriculuma bi, hiru edo lau urteetan egin daiteke, baina ikasteko erritmoa oso banakakoa/indibiduala da.
Berorrek derrigorrezko lau froga dauzka: ama hizkuntza (suomiera edo suediera), nazioko bigarren hizkuntza (suomiera edo suediera), atzerriko hizkuntza bat eta matematikak edo zientziak.
Gaur egun gazteen erdiak baino gehiagok batxilergora jotzen dute, baina aurrerago ere egin dezake.
Oinarrizko lanbide heziketa: Oinarrizko lanbide heziketa bai institutuetan baita lantokietan jaso daiteke, ikastun-kontratu baten bitartez ere.
Lanbide heziketak teoriaz gain, institutuetan bertan dauden lantoki eta laborategietan denboraldiak eta praktikak lantegietan helduek bezala ere barne dauzka.
Eskaintzak oinarrizko 75 lanbide titulu ditu honako arloetan taldekatuta: errekurtso naturalak, teknika eta komunikabideak, merkataritza eta administrazioa, turismoa, jatetxe-arloa eta etxeko ekonomia, gizarte eta osasun ikasketak, kultura zerbitzuak eta astialdi, gorputz eta kirol ekintzak. Legeak ezarritako oinarrizko lanbide heziketaren helburuak honakoak dira: lan bizitzarako behar den gaitasun profesionala eskaintzea eta ikasleak prestatzea lanbide askea jarduteko.
Ikastun-kontratuetan hezkuntza ikastetxeak, enpresak eta langileak epe jakinerako lan eta ikasketa kontratua sinatzen dute.
Ikaskuntza praktika-lanetan egiten da. Beste modu bat tituluak lortzeko zera da, erakusketa sistema deritzona, non ezagutzak lortzeko erabili izan den sistemari erreparatu gabe, izangaiak ebaluaketa proba batzuetan adieraz dezakeen lanbidearen ezagutzak eta trebetasunak menperatzen dituela. Probetan parte hartu ahal da aldez aurretiko prestakuntza heziketa gabe, zuzenean lanean ikasitakoarekin.


4. Goi mailako heziketa: Unibertsitatea edo lanbide heziketa
Unibertsitateen funtzionamenduaren premisa zera da, ikerketa eta hezkuntzaren arteko batasuna.
Unibertsitateko ikasketak izatez guztion eskura daude, ez baitira matrikulak kobratzen.
Goi mailako lanbide eskolak
Goi mailako lanbide eskolen ezaugarriena da bere harreman estua lan esparruarekin.
Erakunde hauen eta unibertsitateen arteko aldea zera da, estatuarenak izan beharrean udalarenak edo pribatuak dira. Dena den, estatuak bere oinarrizko gastuen %57 jasaten du.

Helduen hezkuntza
Munduko gainerakoekin alderatuz, suomitar helduak ikasle sutsuak dira: urtero milioi bat lagunek bere kabuz parte hartzen du institutuek edo unibertsitateek antolatutako milatik gorako jarduera hezitzaileetako batean. Programa hauen luzera orokorra hamar bat milioi eskola ordutakoa da.
Ikasle helduetako gehiengoak lan egiteaz batera ikasten dute. Etengabe irakaslerik gabe eta urrutiko hezkuntzaren bitartez ikasteko aukerak garatzen dira lanera joateko aukera izateko.
Helduaren trebakuntza lan-politikaren tresna garrantzitsua da. Bere helburua lan-esku kualifikatua da hobetzea eta langabetuei lan merkatuan birgizarteratzen laguntzea.Bukatzeko gaineratu nahi nuke eredu batetik bestera alde ederra dagoela eta horien parean jarri ahal izateko alde batetik gizakion artean izugarrizko aldaketa soziala egin beharko litzatekeela, hau da, kulturaz gozatzeari errepara diezaiogun eta ez diruari. Bestalde, gobernuak pentsamendu hori bultzatzea diru-laguntzen bitartez gizakion kultura bermatu ahal izateko EBB-ko eredua aukeratu beharrean, hots, kontsumo-gizartearena, kultur mailan aurrerapausoren bat eman dezagun, guztion aberastasunaren hobe beharrez. Beraz eman diezaigun dagokion garrantzia hezkuntzari.

Nire bizitza Suomin: hasiera

Oinezkoentzako eta txirrindularientzako bidexkak


Kotka udazkenean



Nire bizitza Suomin: hasiera 5.10.2007

Abuztuaren 14an heldu banintzen ere, aspaldiko kontuetaz dihardudala iruditzen zait.
Hasteko bizimodu aldaketa uste nuena baino are handiagoa izan da. Orain arte beti oporretan etorri izan naiz, nahiz eta geratzeko gogoaz nengoela aitortu. Hala ere, orain bestela ikusten dut dena, lehenengo aldia da hainbat denbora etxetik kanpo ematen dudana eta egia esan ez da batere erraza 42 urterekin hutsetik hastea. Sarritan atzean utzitakoak ditut gogoan, esaterako gure lurra, alaba, familia, lagunak, katua eta nola ez nire gauzak, ingurua etabar.
Hemen denbora beste modu batean igarotzen da, batzuetan arinegi eta besteetan astiroegi, baina egunak joan egunak etorri denbora ni baino azkarrago doala ematen du. Nik gauzak edo helburuak berehalaxe lortzekoa naiz, dena den, hori ez da horrela, zeuk moldatu behar duzu ingurura, ingurua ez baita zeurera egingo.
Beno izatez lehen helburua hizkuntza, hau da, suomiera, ikastea izan da eta nik uste baino astiroago noala iruditzen zait, ez baita erraza hemen jendearekin harremanetan hastea. Ahaztuta neukan hemengo jendea izugarri hotza dela, askotan serioegia neure gusturako. Beraz komunikazioa oztopo bat da, hori dela eta neure kabuz ordu gehiago ematen ditut ikasten aurrera egiteko, belarria egiteke izan arren. Denok pentsatuko duzue nola izan daitekeen komunikaziorik gabeko ingurua, ba hauxe berau, orohar ez duzu komunikatu behar ze adibidez, erosketak egiteko normalean supermerkatura joaten zara eta hizkuntza jakin ez arren, erosketak hartu, kutxara eraman eta zenbatekoa esaten dizutenean kutxako pantailara begiratzea baino ez duzu, hortaz zertarako komunikazioa?, bestalde zalantzarik baduzu beti jo dezakezu ingelera erabiltzera ia edonork ulertu eta hitz egiten baitu. Horra hor nire arazorik handiena norekin mintzatu edo non entzun hizkuntza zoragarri hau belarria egiteko.
Nire kabuz hainbat gestio egitera ausartu naiz dakidan apurra erabili ahal izateko, urduri baina neuk aurrera eta azken errekurtso modura euskalinglish erabitzen dut eta kitto. Gestio horiek egiteak behartzen zaitu hizkuntza erabiltzera eta behintzat norbaiti entzutera, hots, banketxean, etabar. Horrez gain egunero eta ahal dudan guztietan irratia entzuten dut. Nire helburua egunen batean beteko delakoan nago, batez ere, gaur esan didatelako agian ordu gehiagoko ikastaro batean sartu ahal izango naizela, eta benetan hor bai espero dudala jendearekin mintzatzea eta belarria ganoraz lantzea. Orain artean beste ikastaro batean nabil, baina astean bi ordu eta berrogei minutukoa baino ez da, eta gainera bertan denetarik dago, hutsetik hasten den jendea eta berba egiten dakien jendea. Irakasleak bost bat hizkuntza dakizki, beraz zeozer ulertzen ez dugunean dakizkien hizkuntzetan errepikatzen saiatzen da (batez ere errusiera eta ingelera) eta beste batzuetan ulertutzat ematen du eta kitto. Hortaz, ikus dezakezuenez halako ikastarotxo batekin ezer gutxi lor daiteke. Horra hor neure itxaropena beste ikastaroan hasteko. (Ez ahaztu neu ere irakaslea naizela beraz nahikoa kritikoa irakasteko moduarekin). Hala ere, ez dut huts egiten eta aurrera egiteko neure kontura ahalik eta gehien ikasten dut.
Gaiz aldatzeko arestian aipatutako esaldi batera joko dut, hau da, hemen denbora luzea daramadala. Eta hori diodanean, benetan hala deritzodalako da, sarri urteak eman ditudala baitirudi. Baina errealitateak erakusten dit ez dela horrela, egunak poliki poliki laburtzen doaz eta zazpietarako iluntzen hasi da, hortaz pasiatzera joan nahi baduzu askoz lehenago atera behar duzu. Askotan neure txikitako oroitzapenak datozkit burura, batez ere, naturaz inguraturik nagoelako eta horretaz gozatu nahi dut. Ederra da leihotik begiratzea eta ia ia eskuekin ikutu ahal izatea zuhaitzak, hainbat motatako zuhaitzak: pinuak, ... eta are gehiago animaliak gertu izatea, esaterako urtxintxak.

Beno uste dut aurrera egin baino lehen paisaia deskribatzea onena izango dela, irudika dezazuen.
Zuhaitzak, zuhaitzak eta zuhaitzak. Errepide parean, etxe parean, inguruan, edonon, basora joateko ez duzu urruti joan behar etxe ondoan baitaukazu. Leku hau irla bat da, beraz itsasoa ere parean daukagu, Suomiko iparraldean kokatuta, Kotka izenekoa (euskaraz arranoa). Konturatu naizenez animalien izenez osatutako hitz asko dauzkate, adibidez karhuvori (euskaraz hartzaren mendia), ez dut gehiegi ikertu baina pentsatzen dut gertu egon daitezkeela edo bere garaian egon zitezkeela. Lautada bat dirudi, errepide zabalak bi norabidez osatuta, alboetan bidexka batzuk dituzte eta bertatik pertsonak, txirrindulariak, eta motor txikiak joan daitezke. Lehen esan bezala ahaztu barik alde guztietatik zuhaitzak ikus ditzakezula, hori dela eta iluntzean argiak egon arren itxiagoa dirudi gaua. Bidexka horietatik ikus ditzakezu beste bidexka txikiago batzuk basora eramaten zaituztenak, askotan gazteak txirrindulaz ibiltzen ikusten ditut handik. Hortaz, naturaz gozatu nahi izanez gero hauxe lekurik aproposena dela esan daiteke. Oinez zoazenean jendearekin gurutzatzean inork ez dizu aurpegira begiratzen atzerritarra izatearren batetik eta bestetik ez dutelako edonorekin berba egiteko ohitura. (Niri askotan “aupa” esateko gogoa ematen dit, baina oraindik ez dut egin)

Etxeak hiru motakoak dira: omakotitalo (euskaraz txaleta), rivitalo (parean beste txalet batzuk dauzkana) eta kerrostalo (pisu arrunta), Euskal Herriko baserriekin edota txaletekin alderatuz gero esan dezaket apur bat desberdinak direla, lurra izateaz gain, beste eraikuntza bat daukate eta bertan “sauna”, hemengo antzinako ohitura baita saunara joatea, harriz eginda eta berori berotzeko batez ere egurra erabiltzen dute. Etxe barrua ere berogailuez berotzen da baina berauek egurrez hornitu behar dituzte, beraz kanpoan beste eraikuntza bat daukate egurra gordetzeko, negu gorria heltzen denerako eta saunarako. Ez ditut txakur gehiegi ikusi egon naizen etxeetan, eta kaletik ere ez, baina katuak bai. Kontuan hartu behar dugu denbora luzea ematen dutela etxe barruan beraz denetarik izan behar dute denbora igarotzeko, gainera jaiak ere bertan egiten dituzte. Ohitura horixe da, lehenengo etxean ospatu eta gero baten batzuk dantzatokira joan dantzara, baina ederki berotuta barrua, ez dakizue nola edaten duten edo hobeto esanda zenbat!
Bestelako etxeetan ere denetarik dago, pisuetan izan ezik, baina horiek konpensatzeko behekaldean “sauna” eta bestelako zerbitzuak dauzkate.
Ez da kutsadurarik igartzen, eta oso ekologiazaleak dira, birziklaketaz arduratzeaz gain ingurua errespetatuz.
Hirian erdigunea dago eta hori da alderik garestiena, beste etxeak auzoetan daude apur bat urrutiago, eta hor apur bat jaisten da etxebitzen prezioa, baina gure herrian dauden prezioekin alderatuz gero, aldea izugarria da. Hemen etxebizitza izatea ez da zaila, merkeagoa baita.

EUSKAL HERRITIK SUOMIRA

Hainbat denbora Euskal Herrian euskara irakasteari eta zabaltzeari eman ondoren, neure bizitzari aldaketa bat ematea erabaki nuen. Denok jakin nahiko duzue zergatik, ba hori alde batetik erreza da azaltzea eta bestetik zaila. Ni beti izan naiz oso ibilitaria, egonezina eta gauza berrien aldekoa, eta aspaldian nerabilten atzerrira joateko ideia buruan. Beraz, pentsatzen hasi nintzen zer egin nezakeen beste herrialderen batera joanez gero.
2005eko udan Suomin bizi zen pertsona bat ezagutu nuen eta adiskedetu ondoren oporreta hara joateko gonbitea egin zidan eta nik zalantzan jarri gabe aukera aprobetxatuz haraxe abiatu nintzen. Egia esan, Suomi erakarri eta liluratu egin ninduen, hizkuntza, kultura, paisaiak, suomitarrak etab. Bertatik bueltan Suomiri buruzko informazioa biltzen hasi nintzen eta horra hor non jakin nuen munduan zehar hainbat lektorado zeudela euskara irakasten zutenak eta horien artean bat Suomi: Helsinki hirian.
Hori dela eta ikertzen hasi nintzen gai horren inguruko arduradunarekin harremanetan jartzeko eta ez zen zaila izan, elkarrizketa bat izan nuen berarekin eta lektoradoen berri eman zidan. Nik azaldu nion neure interesa ahal izanez gero Europa inguruan aritzeko, hain zuzen ere, Suomin. Momentuz lanpostua hartuta zegoela jakin nuen, baina nik denbora kontua baino ez zela pentsatu nuen.
Ordutik aurrera martxa antolatzeari ekin nion. Bien bitartean esan, alde egiteko eguna heldu artean bost bat aldiz bidaiatu nuela Suomira, hobeto ezagutzeko egoteko asmoz.
Nahiz eta lanik ez izan bertan, diru apur bat aurrezten saiatu nintzen bertan bizi ahal izateko denboraldi batez behintzat.
Azkenean 2007ko abuztuaren erdialdean hegazkina hartu nuen Suomirantz.